Theo truyền thuyết, vào thế lỷ XIII, dưới thời vương quốc Sukkothai, nhà nước đầu tiên của người Thái, con gái của 1 người theo đạo Bàlamôn, tên nàng là Nang Nopphamat, đã trở thành vợ của nhà vua. Lấy cảm hứng từ truyền thống tạ ơn sông Hằng của những người theo đạo Hindu, đức vua Pra-Ruang đã tổ chức một cuộc đua đèn lồng nổi. Nàng này đã tự tay làm chiếc đèn của mình mang hình dáng một bông hoa sen để tặng nhà vua. Nhà vua rất thích chiếc đèn của nàng và đặt tên là Krathong. Sau đó, chiếc đèn lồng nhỏ hình hoa sen trở thành hình mẫu cho các lễ hội sau này.
Từ Sukkothai, phong tục nhanh chóng truyền đi khắp vương quốc. Không lâu sau đó, lễ này được tổ chức trên khắp đất nước Thái Lan, những nơi có dòng sông chảy qua. Vào đêm trăng tròn, hàng ngàn người đổ về các bờ sông, trẻ con thì đã chuẩn bị những chiếc thuyền nhỏ từ trước đó rất lâu. Những chiếc thuyền nhỏ này thường được làm bằng lá chuối, gấp hình hoa sen. Cũng có những chiếc làm bằng lá dừa, lá cây loa kèn. Người ta đặt vào đó những ngọn nến, hoa và thỏi sáp hương. Đôi khi có cả kẹo. tóc, hay những đồng tiền xu để cầu may mắn và mong được bình an. Theo truyền thuyết, nếu ngọn nến vẫn cháy khi ra khỏi tầm mắt bạn thì nguyện vọng của bạn sẽ thành hiện thực, còn nếu một đôi nam nữ cùng thả đèn xuống dòng sông, họ sẽ sống bên nhau hạnh phúc đến đầu bạc răng long . . .
Lễ này cũng là dịp hội hè của người Thái. Bên cạnh lễ thả đèn truyền thống còn có bắn pháo hoa, duyệt bình, đua thuyền hay thả đèn hoa đăng, cuộc thi sắc đẹp và thưởng thức ẩm thực người Thái. Lễ hội kéo dài 3 ngày. Những chiếc đèn lồng được thả dọc các dòng sông và soi sáng những khu di tich khảo cổ đẹp nhất Thái Lan, cố đô của vương quốc
PT Chánh Dũng ( sưu tầm )
